Ülkemizde yaşanan; yaratıcı sanatın farkında olamama sorunudur!
- Özkan Eroğlu
- Nov 16, 2019
- 3 min read
Ülkemizde heyecana kapılıp, elin kızının, oğlunun 500-600 yılda ancak yaptığını bir anda yaptık zannederek, müze kurduklarını iddia edenler, dahası işi şova dökenler, yaratıcı sanat ve gerçeklerinden o kadar bihaberler ki... Ülkemizde elinde kapitali sımsıkı tutanlar sanattan, ne yazık ki -o da anlarlarsa- sadece süsleme ölçeğinde anlar. Böylece kendisini yönlendirenlerin görgüsü ne kadar ise ona hapis olup, öylece kalakalırlar.
📷📷
Kendini yıllardır tekrarlayan ve hiç değişmeyen onlarca iş, bu kurulan yerlerde arz-ı endam ediyorsa, onu yapan kişi gerçek sanat adına bundan gocunmuyor ve utanmıyorsa, dahası alanlar da alıp, müze dedikleri yere bunu asıyorsa, en fenası da yıllarca havasından geçilmeyen, kendini hep bir şey zanneden, insanlara tepeden bakan danışman denilenler, galerisinde asla bulundurmayacağı isimlerin olduğu o biriktirmelere danışmanlığı kabul ediyorsa, işte Türkiye'deki karakter ve kişilik sorununun ne hale geldiğini bir düşünün...
Bana bir müzenin sadece tek bir duvarında veya bir kaç yerinde konuşlanmış, heykel veya enstalasyon gösterin, ben size orada misket gibi bir biriktirme mi, yoksa gerçekten bir koleksiyon bilinci ile bir topla mı var söylerim. Çünkü yaratıcı sanat, onu anlayan gözler ve ruhlar ve zihinler tarafından kolayca anlaşılır.
📷Az önce kıymetli bir kardeşim paylaştı; Akaretler'de "Düşünme İkonları: İmgeler ve Metinler" isimli sergide Beral Madra'nın Kandinsky'nin Über das Geistige in der Kunst'unun ne yazık ki ülkemizde yanlış isimle üstelik İngilizcesinden yapılan bir çevirisinden yaptığı paylaşımını. Alıntının yanına bir kere daha bir başka çevirmen tarafından da İngilizce'ye çevrildiği gözleniyor. Çok acı ve gerçeklerin, dolayısıyla hakikatin peşinde olanları çok üzen bir durum bu. O zaman biz niye dizimizi kırıp da, Kandinsky'nin o kitabına bir okuma çalışması yaptık öyleyse, değil mi? İnsan böylesine çok önemli, bir viraj değeri taşıyan kaynaklara farklı bir özen göstermeli ve bir kere orijinal dilinden yapılan çeviri veya çalışmalara odaklanmalı. Ben Madra, Kortun, vb gibilerin ne yazık ki yaratıcı sanatı göremediklerini yıllardır eleştirilerimde dile getiriyorum. Fakat bu isimler kendilerine bir çevre yapmış ve onları kendilerine inandırmış bir şekilde. İşte dediğim de tam bu; Türkiye'de elinde kapitali tutanlar bırakın yaratıcı sanatı, sanattan anlamadıkları için bu kişilerin güdümüne ne yazık ki girmiş durumdalar (15.yüzyılda sanat biriktiren bir aile sanattan yoğun bir şekilde anlardı; net bir zevki bulunmaktaydı).
📷📷
Şimdi Eskişehir'deki sözde kuruluşun bir videosunu izledim, duvarlarında asılı olan ve konuşlanmış bazı işleri gördüm. Buradan sergilenenler üzerinden nasıl bir sergi ideolojisi olduğu kolayca anlaşılıyor; Kusursuzluk ve dekoratiflik. Haldun Dostoğlu'nun kuruluşa danışman olduğunu duyuyoruz (evet en ufak bir bilgilendirme yok kuruluştan tarafımıza bu arada; 25 yıllık sanat yazarlığı ve eleştirmenliğinin ülkemizde karşılık bulduğu hallerden biri de bu) bu kuruluşa; öyleyse yıllarca kuyruğu dik tuttuğunu, hatta bunu belli etmek için elinden geleni yapan Dostoğlu'nun asla rıza göstermeyeceği isimlere tahammül etmesi, galericilik ideolojisiyle hiç örtüşmüyor. Ya o kuruluşa danışmanlık yapmaması, ya da galericilik, dahası gözünün ideolojisine uymayanları değiştirme yoluna gitmeliydi. Dünyada yapıt değiştirme diye bir gerçeklik var kurumlar açısından. İşte böyle bir şeyi Türkiye'de elinde kapitali tutan hiç kimseye teklif edemezsiniz, ettiğiniz zaman kendinizi kapının önünde bulursunuz. Bunu yıllar önce ben, Can Elgiz ile yaşadım ki, Elgiz bu ülkedeki en bilinçli biriktirici olarak tektir gene de bana göre (Az önce Vasıf Kortun demiştim ya, orayı da Proje 4L gibi anlamsız bir otobüs durağı ismi yapan da odur, yani benden sonraki dönem). Kortun, Esche ile birlikte 9. İstanbul Bienalini de bir bataklığa sürüklemiş, bu bienalin o günden sonra benim için en ufak bir önemi kalmamıştı. Adam neyi ele geçirse batırıyor açıkçası; çünkü bir daha söylüyorum sanatın yaratıcı boyutundan ve eleştirisinden anlamıyor. Şimdi de bugünlerde üzerine bir kitap yazdığım-Bir Müze Eleştirisi- İstanbul Resim ve Heykel biriktirmesine danışman olmuş. Hemen belirteyim, oradan da bir şey çıkmayacak. Bu bir ön yargı değil, işte yaşadıklarımı anlattım; mantığınızı çalıştırın lütfen...
Bu ülkede insanların ilkeli duruşları olmadığı ve donanımlı ile donanımsız olanın ayırt edilmediği sürece, daha çok fatura ödeyeceğiz.
Comments