Hareketli görüntüye dair 1

I

Video teknolojisi doğayı değil zamanı taklit eder der Nam June Paik. Aslında fotoğraf sanatıyla birlikte devreye kavramın, imajın yerini alması boyutuna geçildiği pekâlâ söylenebilir. Bunun en temel nedeni algısal yetilerimizin yetersizliği düşüncesidir. Ancak bilinen anlamda duyuların yeterli olmaması durumundan ötürü, ben ve benim gibi düşünenler duyular üstü bir dünyayla ilişkiyi önerir. Sanatı felsefe üzerinden saf idelerle açıklamaktansa veya şeylere dair algımızın üzerine çıkmak yerine ele aldığımız üzerinden bir derinleşmeye yönelmek. Bu bir anlamda algı ve buna bağlı imajdan kopmamak anlamına gelir. Çünkü tam bu noktada, kavramda ve anlamada olduğundan daha fazla gerçeklik ve yaratıcılık vardır.

Algının içine derinlemesine yönelmek, zekânın ötesinde oluşmakta olan zamana erişmeyi bu da var olandan kopmayı ve oluşan ne ise onunla bir bağlantıya geçmeyi sağlar. Bu durumda Bergson çoğulcu bakış açısından yararlanmış ve böyle bir bakış açısını değerli bularak öne itmiştir. Intuition tanımını getirmiş; nu tanımı derinlemesine sezmek anlamında kullanmıştır. Bu, benim de üzerine bir kitap yazdığım derin hislenme (Stimmung) tanımına benzer yanlar ortaya koyar. Önerdiği derinden sezme ile bedenin ya da zihnin gözlerinden, görebildiğinden daha uzağı görebileceği konularının üzerine gitmiştir. Bu bağlamda büyük değişim ve dönüşümlerle bedenler de değişmekte ve bu bedenlere bağlı zihin dahil, ruh ve göz ile elde edilenler de değişmektedir. Bedenin gelişmesi zihinden gelecek gelişmelere, dolayısıyla buradan sağlayacağı dayanaklara bağlıdır. İlk endüstri devriminin bile böyle genişlemiş bir beden algısı yarattığından çok emindi Bergson. İşte tam da fotoğrafa ve sinemanın ilk çıkışına neden olan gelişmelerin başlangıcıydı bu dikkat çekmeye çalıştığım. Burada bir ek olarak ruh da devreye giriyordu şüphesiz. Bunu kestirememiştir, bu ek ruh üstelik bir öncekine göre daha makine boyutundaydı. Bir tür yapay beden gelişimiydi bu.