FİLOZOFLARLA İLGİLİ ULAŞTIĞIM NET TESPİT

Dünyadaki tüm filozoflar için şunu rahatlıkla ifade edebiliyorum ve buradan paylaşmak isterim: Bir filozofun genel anlamda felsefesiyle ilgili en iyi sağlamayı, sırasıyla sanat, sanat eseri, sanat tarihi, estetik üzerine olan yaklaşımları üzerinden yapıp ve genel filozofik zihin sağlığını kontrol edebilirsiniz. Bu noktalarda doğa ve a-doğa karşıtlıkları boyutunda yanlış, hatalı ya da cahilce söylemlere rastlıyorsanız, bir süre sonra, o filozofun sağlıklı bir felsefe dizgesi olmadığını görecek, o filozofu dünyanın gözde ne kadar büyüttüğünü de anlayacaksınız. Bu yönde tam anlamaya ya filozofun yazdığı dildeki orijinal metni okuyarak, ya da öyle veya böyle bir çevirmen eliyle orijinal dilinden yapılan Türkçesinden ulaşabilirsiniz.

İşte Sanat böyle bir kilit öneme sahip. Burada dikkat edilecek bir diğer husus da filozofun, sanatın kendi sözlüğüyle girişilmiş hareketleri olup olmadığına dikkat etmektir: Filozofun Sanata başka alanlar üzerinden, örneğin siyaset, hukuk, ekonomi, vb bakışlarla gerçekleştirdikleri de sözünü ettiğim sağlama ve kontrole yetmemekte, hatta göze bir perde indirmektedir. Salt sanat ve sözlüğü boyutu mutlak aranmalı.

Bu doğrultuda yapılacak ufak bir çalışma bile, tüm dünyada insana gerçekleştirdiği ve gerçekleştireceği okumalarda o kadar çok gereksiz malzeme dayatılmış olduğunu gösterecek ki, böyle bir durum karşısında, yolu sağlıklı şekilde kısaltmak, kestirme kılmak zorunlu. Yoksa kalabalık içinde boğulur, konu ile ilgili yok olup gider insan, kısaca mutsuz olur.

Moritz Geiger’in de söylediği gibi gerçekler ışığında en son aşamasında sanat ya mutlu ya da mutsuz eder. O nedenle Sanatta söz konusu gerçekleri bulup çıkaran biri, filozofları da sanat üzerine düşüncelerinden çözer. Zaten sanata dair fikri açıklamaları yoksa bir filozofun, o da kaçak dövüşüyor demektir ya da benim sağlama ve kontrol dediğim şeyin farkındadır ve bundan kaçınmayı bilmektedir.

Özkan Eroğlu

26 Nisan 2024