ÇALIŞMA NOTLARI- 3

EVRENSEL BÜTÜNLÜK

Bir sanat yapıtı, dolayısıyla sanatçının yaratıcı olup olmaması durumu için bir eleştirmeni bağlayan en değerli noktalardan biri şu açıklamaya kulak kabarttıktan sonra çok daha iyi irdelenebilir hale gelir:

Dinçer Yıldız şöyle der: “Eğer ben, kendi “ben”imi Apollon’un buyruğuna (“Tanı kendini!”) uyarak yüzeysel “ben”imin boyunduruğundan kurtarıp derinliği içinde kavrarsam, o denli bir atılımla doğanın gizlerinin içine de dalabilir ve ben de dahil bütün varlıkların katı durumlar değil, “Evrensel Bütünlük”te birleşen süreçler topluluğu olduğunu görebilirim”.

Buradan temel mesele şu şekilde belirir: Yaratıcı sanatçı yüzeysel “ben”inin boyunduruğundan kurtulmuş kimsedir her şeyden önce. Hep söylerim, her türlü konuda “tanımak” ve “öğrenmek” fiillerinin hakkını vermek çok değerlidir. Uzunca bir süreci alan “Tanı kendini”, ya da “bil kendini” (Nosce te Ipsum) boyutunda olmanın ardından, hangi alan olursa olsun derinleşmeyi o zaman yaşamaya başlayacağının farkında olmalısın. O zaman, kendi doğanı tanımış ve öğrenmiş olarak parçası olduğun “doğa”yı içinden tanımaya başlarsın. Kendimiz dahil bütün varlıkların katı ve hareketsiz değil, akışkan ve hareketli olduğunu, kısaca her şeyi içinden kavrarsın. Bu olan, canlı ve yaşayan (yaratıcı) sanatın ta kendisine neden olandır Paul Klee’ye göre. Canlı, yaşayan (yaratıcı) sanat elemanlarının Evrensel Bütünlük’te; Tin’de; kompozisyonda (içinde samimi ve doğal empresyon ve emprovizasyonların olduğu) birleştiklerini görüyorsan, iş tamam demektir. Ancak önce “ben”in için tamam olacak bir şeyin, “ben”inin tam olmasına dair bir zorunluluktan geçtiğini asla unutmaman gerekiyor.

Görsel: Paul Klee, Young tree (Chloranthemum), 1932