Anlamak için analoji!

Le Corbusier’in bu çalışmasını görünce, aklıma Picasso’nun 1937’ye ait Guernica’sı geldi. İki işe de bakınca hangisi daha yaratıcı? 30’lu yılların sanat aurasına dikkat kesilerek bu soruyu cevaplamak olanaklı, yanı sıra bunu anlamanın en kestirme ve garanti yolu plastik açıdan değerlendirmek. Her ikisi de yüzeyle ilgili nokta ve çizgiden yüzeye varmakta, fakat La Corbusier açık şekilde renk faktörünü devreye soktuğu gibi, bu faktörün en belirgin özelliğinin yardımıyla kompozisyonun daha soyuttan yana ve  dönemine göre daha plastik açılı bir bakış açısıyla değerlendirmiş. Picasso’nun da en başarılı işidir kübist döneminin ardından; belki de bu yönde biriciktir. İtme-çekme La Corbusier’de renk ve renkle oluşan yüzeylerin zenginliğiyle gelirken, Picasso’da çizgi ve siyah beyaz ile grinin tüm tonları bağlamında ele alınmış. Her iki iş de başarılı bu açılardan. Ancak renk faktörünün La Corbusier’i illüstratif bir görüntüden rahatlıkla kurtaran, Picasso’yu ise söz konusu illüstratif boyuta iten bir mantıkla meseleyi ele alması durumu söz konusu. Üstelik La Corbusier’in işi beş yıl daha erken tarihe sahiptir. Mimar olması üç boyutlu düşünce içinde olduğunun göstergelerini bu resme taşımış, böylece elemanlar kompozisyonda yüzeye yapışık kalmazken, Picasso’da yüzeye yapışık, dolayısıyla bir düzlem resmi durumu ortaya koyar. La Corbusier’in eleman anlayışı o denli ileridir ki, 80’li yılların kimi yeni dışavurumcularını çok önceden öncelemiştir. İşte hep Picasso’yu yargılandığım yüzeyin sığ algılandığı ve dolayısıyla düzleme hapsolan resmine neden olan tutukluk burada ele aldığım analoji sayesinde ortaya çıkmaktadır. İş çizgi ve yüzeyin hacimlere dönüşebilmesi meselesine dayanmakta, dahası uzam kazanma ve uzama neden olma ile ilgilidir. Tüm zenginlik, dahası kompozisyon zenginliği buna bağlıdır. Renk ve çizgi birlikteliği denen bir arkadaşlığın da ne demek olduğu, önemi ve ortaya koyduğu sonuç bu analojiyle anlaşılmakta ve iyi bir kavramaya neden olmaktadır.

📷

📷

📷